Phần lớn thông tin, nội dung mà bạn đọc, xem và tiếp nhận hàng ngày trên internet đều là từ website. Bây giờ, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chính xác website là gì và những thông tin liên quan đến chúng qua bài viết này của Thiết kế website.

I. Website là gì?

“Web” thường là cách gọi tắt của World Wide Web (mạng toàn cầu). Đây là một phần của Internet, bao gồm các trang mà bạn có thể xem bằng trình duyệt web.

Các trang web này được tạo ra bằng Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản (HTML). HTML cho phép bạn di chuyển giữa các trang thông qua các liên kết (hyperlink). Web sử dụng giao thức HTTP để truyền và chia sẻ dữ liệu.

Các trình duyệt như Chrome, Firefox hay Microsoft Edge đóng vai trò là công cụ giúp bạn truy cập những tài liệu hoặc trang web được kết nối này. Cần lưu ý rằng Web chỉ là một trong nhiều cách để chia sẻ thông tin qua Internet, bên cạnh email, tin nhắn tức thời hay Giao thức truyền tệp (FTP).

Hiểu đơn giản về Web

Để dễ hình dung:

• Web là mạng lưới toàn cầu.
• Site có nghĩa là địa điểm, ví dụ như “worksite” (nơi làm việc) chỉ một địa điểm cụ thể.

Vậy Website = Web + Site, tức là một địa chỉ cụ thể trong mạng toàn cầu, hay còn gọi là trang mạng.

Điều này có nghĩa là một web phải đáp ứng các yếu tố sau:

• Nằm trong mạng toàn cầu.
• Có thể truy cập bằng các trình duyệt web.
• Sử dụng giao thức HTTP để truyền dữ liệu và chia sẻ thông tin.
• Quan trọng nhất, phải có một địa chỉ cụ thể (URL).

Website thường chứa nhiều loại nội dung như văn bản, hình ảnh, video và các định dạng khác, tất cả đều được lưu trữ trên máy chủ.

Cấu tạo và hoạt động của website

Web thường chứa nhiều webpage hay còn thường được gọi là trang con. Tất cả được lưu trữ dưới định dạng html hoặc xhtml (Extensible HyperText Markup Language – mở rộng của html). Chúng sẽ được lưu trên các máy chủ (web server).

Khi người dùng muốn truy cập các thông tin từ website cần sử dụng các trình duyệt web để truy cập vào địa chỉ của web, đọc các file lưu trữ dưới định dạng html hoặc xhtml và hiển thị dưới dạng trực quan để dễ dàng tiếp nhận nội dung, thao tác.

Tìm hiểu thêm: Top Các Công Ty Thiết Kế Website Chuyên Nghiệp, Nên Chọn

Một website muốn hoạt động cần có các thành phần:

• Source Code (mã nguồn): Để các nội dung có thể hiển thị, thao tác, tương tác, tự động tối ưu trên từng loạt thiết bị…
• Web hosting (Lưu trữ web): Nếu web là một ngôi nhà thì hosting chính là miếng đất để xây ngôi nhà đó. Nó lưu trữ Source Code, hình ảnh, video, nội dung… của website.
• Tên miền (domain): Khi bạn đã có miếng đất và ngôi nhà, bạn cần có địa chỉ để những người khác có thể tìm đến và truy cập. Vì vậy bạn cần có một tên miền (domain). Mỗi tên miền là duy nhất trên toàn thế giới để đảo bảo mọi người đều có thể đến chính xác nhà của bạn.

II. Các thành phần giao diện website

Để một web hoặc một trang web hoạt động bình thường, nó cần có những thành phần cơ bản sau:

1. Header (Đầu trang)

Header là phần nằm ở đầu trang web, thường chứa logo, thanh điều hướng, nút tìm kiếm, giỏ hàng, v.v. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt như landing page, Header có thể được lược bỏ hoặc chỉ bao gồm logo để tập trung vào mục tiêu cụ thể.

Tìm hiểu thêm: Định Nghĩa Về Website Chuẩn SEO Tốt Nhất, Tiêu Chuẩn Mới

2. Slider/Carousel (Trình chiếu/Băng chuyền)

Thành phần này không bắt buộc nhưng lại rất phổ biến trên hầu hết các website vì khả năng thu hút người dùng. Slider/Carousel thường hiển thị tóm tắt các nội dung quan trọng, các chương trình khuyến mãi hấp dẫn (đối với website bán hàng), các nút kêu gọi hành động (như gửi tin nhắn, điền thông tin), hoặc các tin tức nóng hổi (đối với web tin tức).

Hiện nay, nhiều trang web thiết kế slider/carousel dạng động với nhiều hình ảnh tự động trượt qua để truyền tải nhiều thông tin nổi bật. Tuy nhiên, cũng có những website chỉ sử dụng ảnh tĩnh, thường được gọi là banner.

3. Content Area (Khu vực nội dung)

Đây chính là phần hiển thị nội dung chính của trang web, hay còn gọi là body. Khi bạn đang đọc bài viết này, phần văn bản và hình ảnh bạn thấy chính là Content Area. Đây là thành phần quan trọng nhất của một web, nơi cung cấp những thông tin giá trị nhất cho người đọc. Mọi nội dung xuất hiện trong Content Area đều ảnh hưởng trực tiếp đến thứ hạng tìm kiếm trên Google và quyết định liệu người đọc có muốn tiếp tục ở lại website hay không.

Tìm hiểu thêm: Hosting Là Gì? Các Thông Tin Liên Quan Đến Hosting

4. Footer (Chân trang)

Footer nằm ở cuối cùng của trang web. Phần này rất đa dạng về hình thức, nội dung, thông tin hiển thị nhưng chủ yếu sẽ là các thông tin về bản quyền, giấy phép, liên kết đến fanpage, Google Maps, và đôi khi là các website liên quan, hệ thống cửa hàng, chi nhánh hay menu điều hướng phụ.

5. Sidebar (Thanh bên)

Sidebar (thanh bên) cũng là một thành phần thường thấy trên nhiều web. Dù không quá quan trọng, Sidebar có thể giúp người dùng tiếp cận thêm nhiều thông tin như các nội dung liên quan, nội dung có thể quan tâm, các sản phẩm/dịch vụ, hoặc khuyến mãi.

Đúng như tên gọi, sidebar thường được đặt ở một hoặc cả hai bên của web, nằm cạnh Content Area (body). Tuy nhiên, thông thường sidebar chỉ xuất hiện ở bên phải và chỉ hiển thị khi truy cập website trên máy tính hoặc máy tính bảng, vì màn hình điện thoại quá hẹp để hiển thị thêm phần này.

III. Các loại website thông dụng thường được sử dụng

Để hiểu rõ các loại website phổ biến hiện nay, chúng ta có thể phân loại chúng theo các tiêu chí khác nhau:

1. Phân loại theo cấu trúc và cách hoạt động

• Website tĩnh: Loại website này ít khi được chỉnh sửa, thay đổi và có ít tính năng tương tác với người dùng (ví dụ: landing page). Website tĩnh chủ yếu dùng các ngôn ngữ như HTML, CSS và JavaScript. Ưu điểm của web tĩnh là đơn giản, dễ xây dựng và có dung lượng nhẹ, dù có khá nhiều hạn chế về tính năng.
• Website động: Để hiển thị nội dung theo một trật tự nhất định, website động cũng sử dụng HTML, CSS và JavaScript. Tuy nhiên, để xử lý các tương tác phức tạp hơn, loại web này cần đến các ngôn ngữ lập trình (phổ biến nhất hiện nay là PHP) kết hợp với một cơ sở dữ liệu như SQL Server hay MySQL. Website động có tính tương tác cao và dễ dàng cập nhật, bổ sung nội dung.

2. Phân loại theo mục đích chính

Mục đích tạo website hiện nay rất đa dạng, bao gồm:

• Web giới thiệu công ty hoặc cá nhân
• Web giới thiệu sản phẩm
• Web bán hàng
• Web tin tức
• Web mạng xã hội
• Web chợ điện tử (sàn thương mại điện tử)

3. Phân loại theo lĩnh vực

Các website cũng được phân loại theo lĩnh vực hoạt động, chẳng hạn như:

• Công nghệ
• Giáo dục
• Xây dựng
• Nội thất
• Quán ăn, nhà hàng, khách sạn
• Ô tô, xe máy
• Bất động sản

Mỗi lĩnh vực thường có thiết kế, giao diện, màu sắc và tính năng khác nhau để phù hợp với đặc thù riêng.

Trước khi bắt đầu xây dựng một website, điều quan trọng là bạn cần xác định rõ ràng tất cả các tiêu chí trên: cấu trúc và cách hoạt động, mục đích, và lĩnh vực hướng tới. Việc này sẽ giúp bạn tạo ra một website phù hợp nhất, mang lại giá trị tối ưu cho cả chủ sở hữu và người dùng.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn nắm được những kiến thức cơ bản về website là gì, các thành phần cần thiết để một website hoạt động, và cách phân biệt giữa website và trang web. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào khác, đừng ngần ngại để lại bình luận phía dưới nhé.